پیش از این‌که به شرح سفر یک روزه گناباد(در تاریخ93/8/23) بپردازم، لازم می‌دانم در همین‌جا از همراهی جانانه‌ سازمان‌ها و بزرگوارانی که در شهر گناباد، جهت معرّفّی و آشنایی هرچه بهتر بناها و جاذبه‌های گردشگری منطقه که به‌ویژه همزمان با روز تعطیل جمعه شده بود، مراتب سپاسگزاری خود و سایر استادان و نیز دانشجویان مقطع دکترا و  کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد را در این سفر اعلام بدارم؛ جناب آقای جمالی، معاونت محترم سازمان میراث فرهنگی شهرستان گناباد و همکاران وی، جناب آقای باقری، مدرّس و کارمند دانشگاه علوم پزشکی گناباد و همکاران و خانواده‌ گرامی‌شان و تمامی اهالی محترم این شهرستان به‌ویژه روستای تاریخی ریاب... چند سطری از سروده زیبای سیاوش کسرایی در باب احترام به این بزرگواران:

«...آنک آنک کلبه‌ای روشـــن

روی تپّــه            روبه‌روی مـــن

درگشودنـــــــــدم              مهربانــــی‌ها نمودنـــدم...»

   شهرستان گناباد با مرکزیت شهر گناباد، از جنوبی‌ترین شهرهای استان خراسان رضوی به شمار می‌آید. این شهرستان با مساحتی حدود 5902 کیلومتر مربع از نظر موقعیت، در طول جغرافیایی 58درجه و 41دقیقه و عرض جغرافیایی34درجه و 21دقیقه قرار دارد. ارتفاع شهرستان از سطح دریای آزاد، 1105متر است؛ از جنوب به شهرستان قاینات در خراسان جنوبی و از شمال به تربت حیدریه، کاشمر و از مغرب، با فردوس و بجستان و از مشرق با شهرستان خواف همجوار است. امروزه گناباد دو بخش به نام‌های مرکزی و کاخک دارد.

   بر اساس شواهد باستانی موجود در منطقه، این شهر از جمله شهرهای کهن ایران زمین بوده که به خاطر قرار گرفتن در منطقه سوق‌الجیشی مورد توجّه حکّام روزگار هخامنشی بوده است. گناباد با نام جنابذ یا جنابد(که در اثر مرور زمان از جوی‌مند، به خاطر داشتن جوی‌ها و نهرهای فراوان که تا به امروز هم وجود دارد، متغیر شده است) در ابتدای اسلام به تمدّن کهن راه یافت و به استناد تاریخ‌نگاران و جغرافی‌نویسان اهمیّت بسیاری دارد.

 نقشه زیر که از بروشور اداره میراث فرهنگ است، می تواند راهنمای خوبی از لیست مراکز تاریخی، دیدنی شهر گناباد باشد(روی نقشه کلیک کنید تا وضوح بیشتری داشته باشد)

____________________________________________

1- Gonabad